หมึกหายาก โผล่หัว น่านน้ำไทย

กลายเป็นที่ฮือฮา ! ไม่น้อยเลย สำหรับ การพบ พบปลาหมึก 3 ชนิดใหม่ครั้งแรกในน่านน้ำไทย

   โดย คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ร่วมกับทีมงานจากภาควิชาวิทยาศาสตร์ทางทะเล คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

   เบื้องต้น หากใครยังไม่ทราบว่าปลาหมึก คือ สัตว์สายพันธ์ชนิดไหน แล้วเป็นปลาหรือป่าว ลองไปดูคำอธิบายจาก ดร.จารุวัฒน์ ผู้เชี่ยวชาญด้านปลาหมึก  ซึ่งได้อธิบายไว้ดังนี้

   “ปลาหมึกเป็นสัตว์กินเนื้อ อาศัยอยู่ในน้ำเค็ม ในประเทศไทยขณะนี้สำรวจพบสายพันธุ์ปลาหมึกประมาณ 80 ชนิด ในทางวิชาการถือว่าปลาหมึกเป็นสัตว์กลุ่มหอยโดยทางสรีระวิทยา แต่ในส่วนของพฤติกรรมจะคล้ายกับสัตว์จำพวกปลา ด้วยมีความว่องไว สามารถเคลื่อนที่ได้เร็ว ในทางวิชาการถือว่าปลาหมึกเป็น Climax of invertebrate evolution หมาย ถึงสัตว์ที่เป็นสุดยอดของวิวัฒนาการในสัตว์ ที่ไม่มีกระดูกสันหลัง เพราะว่าสติปัญญาของปลาหมึก มีการพัฒนาเทียบเท่าได้กับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เมื่อเทียบแล้วก็มีความฉลาดเท่ากับสุนัข ปลาหมึกทั่วไปจะไม่มีพิษร้ายแรง แต่จะมีเพียงกลุ่มเดียวที่มีพิษถึงตาย คือ ปลาหมึกสายวงฟ้า ซึ่งพบในน่านน้ำไทยด้วย”

   ปลาหมึก 3 ชนิดที่พบ มีดังนี้
          

   ปลาหมึกลายเสือ mimic octopus, Thaumoctopus cf. mimicus Norman and Hochberg, 2005 เป็นการรายงานจากภาพถ่ายเป็นครั้งแรก ซึ่งพบบริเวณเกาะสาก จ.ชลบุรี 

   ปลาหมึกสายลายเสือมีขนาดความยาวลำตัวสูงสุด 58 มม. และความกว้างเมื่อเหยียดหนวดทั้งสองออก 600 มม.  ลำตัวเป็นกล้ามเนื้อบาง มีช่องเปิดของลำตัวกว้าง สีของลำตัวเป็นสีน้ำตาลเข้ม มีขีดสีขาวประทั่วตัว มีลายสีขาวรูปตัว U บน ด้านหลังค่อนไปทางท้ายตัว มีวงแหวนรูปหยดน้ำสีขาวบริเวณกลางหลัง หนวดสีน้ำตาลเข้มมีแถบสีขาวตามขวาง มีลักษณะผอมบาง และยาวมากเมื่อเทียบกับลำตัว ไม่มี ocelli หรือตาปลอมสำหรับหลอกศัตรู และมีติ่งเนื้อ (papilla) อยู่เหนือตาทั้งสองข้าง

   ปลา หมึกสายลายเสือ กลายเป็นเป้าหมายยอดนิยมในการเสาะหาของนักดำน้ำทัศนาจร กิจกรรมดังกล่าว อาจเป็นการคุกคามต่อการดำรงชีวิต และการอยู่รอด เป็นผลให้ปลาหมึกสายลายเสือตกอยู่ในภาวะเสี่ยง ต่อการสูญพันธุ์ได้ในอนาคต

   ปลาหมึกชนิดนี้ ส่วนใหญ่ จะอาศัยอยู่ในทะเลที่มีความสมบูรณ์ เช่น ทะเลใน อินโดนีเซียและมาเลเซีย มันมักจะเคลื่อนตัวลักษณะที่เป็นกรวยไหลแล่นไปกับทิศทางน้ำ แล้วจะมีละกษณะนิสัย คอยตะล้อมหาเหยื่อ เประเภท ปลาเล็ก ปู หนอนทะเล แต่บางที มันก็กินพวกเดียวกัน

   โดย ปกติแล้ว ปลาหมึกชนิดนี้ ชอบพลางตัว ตามรูหรือท่อต่างๆ ในท้องทะเล หรือ บางทีก็อาจจะหลบไปอยู่ใต้น้ำทะเลในระดับลึก เพื่อปกปิด ซุกซ่อนตัวเองจากนักล่าในท้องทะเล

   อย่างไรก็ดี นี่อาจเป็นข้อสรุปได้อย่างหนึ่งว่า ท้องทะเลในไทยมีความสมบูรณ์ในระดับหนึ่ง ทำให้ปลาหมึกชนิดนี้ มาพักอาศัยอยู่ในไทย

   ดังนั้นแล้ว อยากฝากถึงหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องในการสนับสนุนทุนวิจัย และความช่วยเหลืออันเป็นประโยชน์ที่น่าจะเป็นประโยชน์ต่อการประมงไทย และยังเป็นสร้างงาน สร้างความรู้ให้กับเยาวชน ให้เข้าใจถึงนักวิทยาศาสตร์ไทย ที่มีความเชียวชาญ แบบไม่แพ้ชาติใดในโลก

    ท้ายสุด   ขอฝากคำพูดจาก ดร.จารุวัฒน์ ได้กล่าวเกี่ยวกับระบบนิเวศของปลาหมึกไว้ว่า

   “ส่วน ของระบบนิเวศของปลาหมึกในประเทศไทย ซึ่งเคยมีความอุดมสมบูรณ์ แต่ปัจจุบันด้วยสิ่งแวดล้อมเปลี่ยนไป น้ำเสื่อมสภาพ ผนวกกับมีการจับเพื่อการบริโภคมากขึ้น ด้วยปริมาณของประชากรที่เพิ่มมากขึ้น จึงเป็นสาเหตุทำให้ทรัพยากรปลาหมึกลดน้อยลง ทั้งนี้ทั้งนั้น การรักษาทรัพยากรนี้ให้ยั่งยืนขึ้นอยู่กับจิตสำนึกของทุกคน ในการร่วมกันอนุรักษ์”

Posted in: